Jai herrikoien aldeko aldarria

San Tomas egun berezia da Bilbon. Jaieguna da, egutegian gorriz markatuta ez badago ere.

Izan ere, ia konturatu gabe, nekazaritzako produktuen salmenta tradizionalari gero eta jende gehiago gehitu zaio neguko solstizio tradizionala, Gabonen atarikoa edo bakoitzak aintzat hartu duena ospatuz, eta urteko jai bibotarrenetako bat lortu dugu.

Eta hori posible izan da behetik sortu delako, eta hain polita da berez sortu delako, eta herritarren gogoak eta ilusioak lortu dute egun honetan gero eta jende gehiagok baserritarraz janztea eta pololoak edo txapelak (edo biak batera) paseatzera ateratzea. Eta egun batez garagardoa eta kalimotxoa utzi eta txakolinarekin edo sagardoarekin topa egin dezagun.

Bilboko konpartsek jaiarekin bat egin zuten (nola ez!), eta garen bezalakoak izanik, euskal kultur eskaintza ona, janaria, musika eta ahalik eta dibertimendu gehien eskaintzen saiatu ginen.

Han hasi ginen babarrunak, txerrikia, bertsolariak, txalaparta, erromeria eta txarangak eskaintzen, beti ere San Tomas alai bat sustatzen eta kultura tradizionala bultzatzen saiatuz, batzuetan hain hurbilekoa izateagatik ezagutzen ez den kultura. Jaia eta aldarrikapena (gurearena, tradizionalarena, alaitasunarena, kalearena), beti eskutik.

Baina badira folklorea diskurtsoetarako eta museoetarako ideia gisa soilik gustuko dutenak; tradizioa, etxe barruan bakarrik; eta festa, egon behar badu, negozioa ez eteteko eta ofizialtasunaren proposamenetara mugatzeko. Badakizue, bada jendea “herrikoi” hitza jendilajearen sinonimotzat hartzen duena, herriarena hartu ordez.

Horregatik, aurten San Tomas polemikarekin dator, bertan parte hartzen dugun guztioi zailtasunak, mugak, murrizketak eta oztopoak jarri dizkigutelako. Eta hori da eskatu duguna: urte guztietako kale-zati bera erabiltzea, denona den kalea.

Eta agian pentsatuko duzu, gainean dugun guztiarekin, parranda bat gutxi gorabehera txikikeri bat dela, eta are gurekoia ere. Baina ez da parranda arduratzen eta kezkatzen gaituena. Moduak eta moduak dira: herritarrak kontuan hartu gabe, publikoari buruz erabakitzea bat-batekotasuna mugatzen eta uniformetasunarekin ordezkatzen saiatzea, komunak izan beharko luketen jendeei eta interesei aurre egitea.

Horregatik egiten dugu aldarri hau, jakin dadin, jasota gera dadin, denok erne egon gaitezen; izan ere, gurea defendatzen ez badugu (baita zuena ere, guztiona) kendu egingo digute. Eta modurik politenean defendatuko dugu, gure kale eta espazioetan parte hartuz, gozatuz, barrez, dantzatuz. Beti bezala, galgarik gabe, baina buruarekin. Jatorra eta alaia izanik, txirenea eta jendearekin adeitsua.
Jai herrikoiengatik:
PARTE HARTU,
ALDARRIKATU!

Bilboko Konpartsak
2022ko abendua.